---

سرامیک ها در ابعاد و طرح های مختلف توسط کارخانجات مختلف تولید و به بازار عرضه میشوند. آنها اغلب در دو نوع لعاب دار و بدون لعاب تولید میشوند. لعاب ها بر اساس ویژگی های متفاوت دسته بندی میشوند. نکته ای که در انتخاب لعاب ها باید مورد توجه قرار گیرد این است که ضریب انبساط بدنه با ضریب انبساط لعاب تناسب داشته و کمی بیشتر از آن باشد. لعاب لایه ای نازک و شیشه ای است که طی فرآیند لعابکاری بر روی سطوح سرامیکی ریخته میشود. ماده اصلی تشکیل دهنده لعاب، پودر نرمی است که بر روی سطح ریخته میشود. نقطه ذوب لعاب پایین تر از بدنه سرامیک است و در مقایسه با بدنه های سرامیکی در دمای کمتری ذوب میشود. لعابکاری سطحی صاف، صیقلی، سخت و رنگی به اجسام میبخشد و آنها را در برابر عوامل شیمیایی مقاوم میسازد.

لعاب ها بر اساس ترکیب شیمیایی به انواع زیر تقسیم میشوند:

لعاب های سربی
-لعاب سربی ساده
-لعاب سربی مخلوط
-لعاب بدون بور
-لعاب محتوی برات
لعاب های فاقد سرب
-لعاب پرسلان (لعاب با قلیایی کم)
-لعاب قلیایی (لعاب با قلیایی زیاد)
-لعاب بدون بور
-لعاب براتی

لعاب ها با توجه به میزان حرارت به انواع زیر دسته بندی میشوند:

-لعاب معرق با دمای ذوب بین ۷۸۰ الی ۸۸۰ درجه سانتی گراد

-لعاب ترانسپارنت با دمای ذوب بین ۹۸۰ الی ۱۱۰۰ درجه سانتی گراد

-لعاب اپک با دمای ذوب بین ۱۰۵۰ الی ۱۱۵۰ درجه سانتی گراد

-لعاب مات با دمای ذوب بین ۱۰۵۰ الی ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد

-لعاب پرسلان با دمای ذوب بین ۱۱۵۰ الی ۱۲۵۰ درجه سانتی گراد

لعاب ها بر اساس میزان مقاومت در برابر مواد شیمیایی به انواع زیر تقسیم میشوند:

-لعاب ضد باز

-لعاب ترکیب ناپذیر

-لعاب ضد اسید

-لعاب ضد اسید معمولی

-لعاب ضد اسید ویژه

-لعاب ضد اسید متوسط

 

لعاب ها از نظر صیقلی بودن به دسته های زیر تقسیم میشوند:

لعاب اپک

این لعاب به دلیل اینکه کریستالیزه میشود، دارای ضریب شکست بالا بوده و پوششی مناسب برای سطح ایجاد میکند. این لعاب بر روی سرامیک اعمال میشود.

لعاب معرق

لعاب معرق مقاومت بالایی در برابر خوردگی و حل شدن دارد و میزان سختی آن کم است.

لعاب اِنگوب

این نوع لعاب برای پوشش بدنه های رنگی به کار میرود و روی آن یک لعاب دیگر زده میشود. لعاب اِنگوب به زیر لعاب معروف است و بین بدنه و لعاب اصلی قرار میگیرد و عیوب احتمالی بدنه را میپوشاند.

لعاب پرسلان

لعاب هایی که به منظور استفاده در صنعت چینی آلات مورد استفاده قرار میگیرند از تحمل حرارتی بالایی برخوردار نیستند. به دلیل مقاومت بالا در برابر ساییدگی و ضربه به این لعاب ها، لعاب سالورسالت میگویند. در تولید لعاب پرسلان ترکیباتی نظیر سیلیکات زیرکونیوم، اکسید آلومینیوم، فلوسپات های پتاسیک، تالک و رس های دانه ریز به کار برده میشود.

لعاب مات

استحکام و سختی این نوع لعاب در مقابل مواد شیمیایی بالا است. ترکیبات اکسید زیرکونیوم (zro۲) و اکسید آلومینیوم از جمله ترکیب هایی هستند که در تولید این لعاب مورد استفاده قرار میگیرند. علاوه بر آنها درصد ناچیزی از اکسید روی نیز در پروسه تولید به این لعاب اضافه میشود. 

لعاب ها با توجه به روش تولید به انواع زیر دسته بندی میشوند:

لعاب خام
این نوع لعاب به شکل خام اجرا میشود و در ساخت آن ترکیبات اصلی بعد از ترکیب با آب و افزودن الکترولیت آسیاب میشوند. سپس این لعاب از آسیاب بیرون آمده و بعد از ۴۸ ساعت ماندن در حوضچه ها قابل استفاده میباشد. الکترودهایی که به این لعاب افزوده میشوند شامل متاسلولز کربوکسید، تروکالین و تری پلی فسفات سدیم میباشند. برای اجرای لعابکاری خام بدنه باید از استحکام خشک برخوردار باشد تا در اثر فرو رفتن در لعاب سست نشود. قطعات سرامیکی که فقط سطح ظاهری آنها خشک شده دارای تنش هستند و اگر لعابکاری شوند دچار ترک خوردگی و آسیب خواهند شد. یکی از معایب لعابکاری خام، شکستن بدنه است که برای جلوگیری از آن میتوان با افزودن برخی مواد استحکام خشک آنها را افزایش داد. این مواد شامل مواد آلی مانند تولوز و آلگینات، خاک رس مانند کائولن و شیفر، بنتونیت و آب شیشه میباشند. 

اگر زمان لعابکاری طولانی باشد مشکلات زیر پدیدار خواهند شد:

-شکستن و تاب برداشتن بدنه

-ترک خوردگی بعد از خشک شدن

-سر خوردن لعاب از روی بدنه

لعاب فریت شده
این لعاب نوعی لعاب فرآوری شده محسوب میشود. برای بهبود لعاب قبل از اعمال بر روی سطح، آن را فرآوری میکنند. فرآیند تولید این لعاب بدین صورت است که مواد اولیه بعد از آسیاب شدن وارد کوره میشوند. بعد از آنکه ذوب شدند وارد حوضچه شده و دمای آنها کاهش می یابد. برای تهیه دوغاب لعاب از فریت اولیه، درصدی از کائولن و الکترولیت با فریت ها داخل آسیاب ریخته میشود. بعد از آن سایر مراحل همانند تولید لعاب خام خواهد بود.

لعاب تبخیری
این لعاب همانطور که از اسمش پیداست در کوره تبخیر میشود و بعد از رسیدن به نقطه اشباع روی بدنه رسوب میکند. این لعاب قبل از پختن روی بدنه مینشیند و همانند سایر لعاب ها مانند دوغاب اعمال نمیشود. لازم به ذکر است که استحکام و مقاومت این لعاب در برابر عوامل شیمیایی و محیطی بالا است.interesting ceramic tile bathroom design ideas and the best for within 10 - سرامیک و کاربرد آن در ساختمان

لعابکاری الکترواستاتیکی 
علاوه بر چهار روش فوق، امروزه از روش الکترواستاتیکی برای لعابکاری بدنه های سرامیکی استفاده میشود. در این روش یک جریان برق فشار قوی بین الکترود قطب منفی و مثبت که به سطح سرامیکی متصل است، برقرار میشود. سپس دوغاب لعاب توسط هوای پرس شده به این منطقه وارد میشود و ذرات آن از حوزه ایجاد شده در این منطقه الکتریکی تبعیت کرده و به سمت بدنه سرامیک حرکت میکند. در این روش تمام جهات سطح سرامیکی لعابکاری میشوند. از مزایای لعابکاری الکترواستاتیکی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

-لعابکاری سطوح گسترده در کمترین زمان صورت میگیرد.

-اتلاف لعاب مقدار کم و محدود خواهد بود.

-این لعابکاری لایه ای یکنواخت بر سطح ایجاد میکند.

-این لعابکاری نوعی لعابکاری سه بعدی محسوب میشود.

روش های مختلف لعابکاری
-قرار دادن بدنه سرامیکی در دوغاب لعاب

-ریختن لعاب روی بدنه

-پاشیدن لعاب بر روی بدنه با استفاده از پیستوله

-پاشیدن لعاب با استفاده از نیروی گریز از مرکز

نکات مهم در لعابکاری به روش های بالا

-در لعابکاری به روش پاشیدن نباید از لعاب غلیظ استفاده شود زیرا این لعاب باعث ایجاد ناهمواری بر روی سطح میشود.

-در روش های فرو بردن و ریختن، لعاب باید وزنی حدود ۳۰/۱ الی ۵۵/۱ گرم بر سانتیمتر مکعب داشته باشد.

-دمای بدنه سرامیک بر ضخامت لایه لعاب اثرگذار است خصوصاً در دو روش اول  لعاب باید غلیظ تر باشد.

-به منظور بهبود لعابکاری، کمی از آب و دوغاب لعاب توسط بدنه جذب میشود، به همین دلیل از این خاصیت بدنه نباید صرفاً برای لعاب کاری بهره برد. اگر بدنه تمام آب را جذب کند، لعاب از سطح شره میکند و بعد از پخت این قسمت ها بدون لعاب باقی میمانند.