مقدمه :

پاکستان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران در جنوب آسیا، جایگاه راهبردی در توسعه صادرات محصولات پتروشیمی و صنایع پایین‌دستی ایران دارد. یکی از مهم‌ترین بخش‌های این صادرات، مربوط به محصولات نایلون و نایلکس مانند کیسه‌های پلاستیکی، لفاف‌های بسته‌بندی، فیلم‌های کشاورزی و محصولات پلیمری است. با رشد تقاضا در بخش‌های کشاورزی، صنایع غذایی و خرده‌فروشی در پاکستان، فرصت مناسبی برای صادرات هوشمند و پایدار این محصولات فراهم شده است.

ش

• ۱. تحلیل بازار پاکستان :
  ویژگی‌های بازار هدف :
  جمعیت و اقتصاد: با بیش از ۲۴۰ میلیون نفر و رشد اقتصادی حدود ۳.۵ درصد، پاکستان یک بازار رو به رشد برای محصولات پلیمری است.
  نیازهای صنعتی و مصرفی: بخش کشاورزی: نیاز به فیلم‌های گلخانه‌ای و پوشش‌های ضد UV.
  صنایع بسته‌بندی: تقاضای بالا برای لفاف‌ها و کیسه‌های خرده‌فروشی.
  مصرف خانوار: افزایش مصرف روزانه محصولات پلاستیکی در شهرهای بزرگ.
  عوامل محرک تقاضا:
  رشد شهرنشینی، توسعه صنعت خرده‌فروشی و افزایش جمعیت طبقه متوسط
  نیاز به محصولات سبک، ارزان‌قیمت و با دوام
  تمرکز دولت پاکستان بر توسعه کشاورزی هوشمند و صنایع غذایی بسته‌بندی‌شده
  چالش‌های بازار:
  رقابت با واردات ارزان‌قیمت از چین
  موانع گمرکی و نقل‌وانتقال مالی
  نیاز به رعایت استانداردهای خاص کیفی در برخی محصولات تخصصی مانند لفاف‌های صادراتی
  ۲. تحلیل رقبا
  ایران در بازار نایلون و نایلکس پاکستان با رقبای جدی مواجه است:
  چین: بزرگ‌ ترین رقیب با سهم بیش از ۴۰٪ بازار، به دلیل قیمت پایین و لجستیک منظم. هند: نزدیکی جغرافیایی و هزینه حمل پایین . تولیدکنندگان داخلی پاکستان: با حمایت‌های دولتی پاکستان برای خود کفایی در صنعت نایلون نایلکس 
  ترکیه و امارات: ورود با محصولات کیفی و قیمت مناسب سعی در کسب سهم بیشتر بازار و تثبیت و توسعه بازار پاکستان و سرمایه گذاری در کشور پاکستان ورقابت پذیری بیشتر در این صنعت
  مزیت‌های ایران:
  قیمت رقابتی با توجه به خوراک ارزان پتروشیمی و تامین موادر اولیه ، منابع انسانی و انرژی ارزان قیمت 
  نزدیکی جغرافیایی :
  (مرز میرجاوه) توافق تجارت ترجیحی ایران–پاکستان (۲۰۲۳)
  امکان صادرات زمینی پایدار و کم‌هزینه
  ۳. حجم صادرات ایران به پاکستان در سال ۱۴۰۳
  کل صادرات نایلون و نایلکس: حدود ۱۲۰ هزار تُندر مجموع به پاکستان صادر شده است.
  ارزش تخمینی: ۲۵۰ میلیون دلار از شبکه زنجیره تولیدی نایون و نایلکس به پاکستان 
  رشد نسبت به ۱۴:۰۲: حدود ۱۵-۲۰٪ در مجموع محصوات رشد صادراتی داشتیم
  سهم از کل صادرات محصولات پلیمری ایران به پاکستان نزدیک به ۳۰٪
  مرز فعال: میرجاوه (در استان سیستان و بلوچستان)
  ۴. استان‌های پیشرو در صادرات ۱. سیستان و بلوچستان: بیش از ۴۰٪ سهم صادرات به دلیل دسترسی به مرز مستقیم
  صادرات فیلم‌های کشاورزی و کیسه‌های بسته‌بندی
  ۲. تهران: تمرکز تولیدکنندگان بزرگ مانند کنسرسیوم نایلون ونایلکس،اعضای خوشه نایلون ونایلکس یزد ،پلیمر آریا، ساسول
  صادرات لفاف‌های صنعتی و بسته‌بندی غذایی
  خوزستان: تولید فیلم‌های پلیمری با کیفیت بالا
  نزدیکی به منابع اولیه و پایانه‌های صادراتی
  ۵. محصولات پرفروش و ترجیحات بازار پاکستان:ترجیحات کیفیتی حساسیت بالا به قیمت ولی رشد علاقه به محصولات با استانداردهای کیفیت بالاتر (مخصوصاً کشاورزی و بسته‌بندی صادراتی)
  ۶. نقش پلتفرم دست تو دست در توسعه خوشه آنلاین صادرات نایلون و نایلکس:
  پلتفرم دست تو دست به عنوان یک زیرساخت ملی برای خوشه‌های دیجیتال صنعتی و صادراتی، از سال ۱۴۰۲ اقدام به شکل‌دهی و توسعه خوشه آنلاین نایلون و نایلکس ایران کرده است. این خوشه با رویکرد «هسته کوچک، شبکه بزرگ» توانسته ظرفیت‌های زیر را فعال کند:
  اقدامات کلیدی پلتفرم:
  ایجاد رصدخانه دیجیتال بازار پاکستان با تحلیل تقاضای محلی
  نقشه‌برداری از تولیدکنندگان ایران و ایجاد یک شبکه عرضه صادراتی
  برقراری اتصال با خریداران پاکستانی از طریق اتاق مشترک، نمایشگاه‌های دیجیتال و پلتفرم‌های B2B
  هم‌افزایی با مرز میرجاوه و گمرکات استان‌های شرقی برای تسهیل لجستیک
  استانداردسازی محصولات صادراتی با همک
  تسریع در تسویه‌حساب‌ها از طریق کانال‌های غیربانکی
  ۷. چالش‌ها و فرصت‌های آتی چالش‌ها:اری سازمان ملی استاندارد
  حمایت از بازاریابی دیجیتال و تبلیغات مشترک در بازار هدف
  نتایج اولیه: افزایش سهم برندهای کوچک در صادرات
  کاهش هزینه مذاکرات و نقل‌وانتقال اسناد
  

  تحریم‌های بانکی و نوسانات نرخ ارز

  نبود برندینگ قوی برای صادرات نایلون ایران

  ضعف در تبلیغات B2B هدفمند

  فرصت‌ها:

  همکاری فناورانه با شرکت‌های پاکستانی برای تولید مشترک

  بهره‌برداری از کریدور چابهار–گواتر برای صادرات حجیم

  استفاده از پلتفرم‌های دیجیتال مانند دست تو دست برای بازاریابی و رصد بازار

  تمرکز بر نایلون‌های تخصصی مانند ضدUV، زیست‌تخریب‌پذیر و مقاوم در برابر حرارت

  ۸. نتیجه‌گیری

  صادرات نایلون و نایلکس ایران به پاکستان در سال ۱۴۰۳ روندی صعودی و امیدوارکننده داشته است. در این میان، استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و تهران نقش کلیدی ایفا کرده‌اند. اما برای پایداری این روند، لازم است ایران با بهره‌گیری از زیرساخت‌های دیجیتال مانند پلتفرم «دست تو دست» به سوی یکپارچه‌سازی خوشه صادراتی، ارتقاء کیفیت و برندسازی بازار محور حرکت کند.

  منابع

  آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۳)

  گزارش‌های سازمان توسعه تجارت

  تحلیل‌های ITC Trade Map و اتاق بازرگانی ایران و پاکستان

  داده‌های تحلیلی پلتفرم دست تو دست (خوشه نایلون و نایلکس)