هوشمند سازی ساختمان چیست؟

به طورکلی وجود یک سیستم یکپارچه که قابلیت کنترل تجهیزات برقی مختلف در ساختمان را بر عهده داشته باشد ازجمله المان های اصلی در هوشمند سازی یک ساختمان است. در فرایند هوشمند سازی ساختمان ها می توان لوازم و یا سیستم های خانه را به یک شبکه مشترک وصل نموده و به طور مستقل و از راه دور آن ها را کنترل کرد. به عنوان مثال ترموستات، چراغ ها، بلندگوهای صوتی خانه شما، تلویزیون ها، دوربین های امنیتی، قفل ها، وسایل و سایر موارد همه به یک سیستم مشترک وصل شده اند که از طریق تلفن هوشمند یا از طریق دستگاه لمسی تلفن همراه قابل کنترل هستند که در این مقاله در باب آن بیشتر صحبت می کنیم.

سیستم BMS چیست؟

سیستم BMS که در فارسی آن را مدیریت هوشمند ساختمان نیز معرفی می کنند درواقع به مجموعه از سخت افزارها و نرم افزارهایی اطلاق می شود که به منظور مانیتورینگ و کنترل یکپارچه قسمت های مهم در ساختمان ارائه می شود. به طورکلی وظیفه این مجموعه، پایش مداوم بخش های مختلف ساختمان و اعمال فرمان ها به آن ها به صورتی است که عملکرد اجزاء مختلف ساختمان متعادل با یکدیگر و در شرایط بهینه و با هدف کاهش مصرف بی جا و تخصیص منابع انرژی به فضاهای موردنیاز باشد.

BMS می تواند دربرگیرنده تمام سرویس های الکتریکی، مکانیکی و حفاظتی ساختمان باشد که این سیستم ها در یک نگاه کلی شامل سرویس های گرمایش، سرمایش، تهویه مطبوع، آسانسور، نیروگاه برق اضطراری، پله برقی، کنترل روشنایی، دوربین مداربسته، اعلام و اطفای حریق، کنترل تردد و بسیاری از موارد دیگر است.

آشنایی با اجزای سیستم BMS

به طورکلی منظور از اجزا این سیستم مدیریتی، کلیه تجهیزات، سیستم های ارتباطی و نرم افزارهایی که جهت کنترل وسایل مختلف موجود در ساختمان مورداستفاده قرار می گیرند است که معمولاً با توجه به نیازها و خواسته های هر کاربر می تواند متفاوت باشد. درواقع کاربر می تواند هر بخش را که علاقه مند باشد به دلخواه خود انتخاب و استفاده نماید. با توجه به همین مسئله می توان متداول ترین اجزاء BMS را به شرح زیر ارائه داد که شامل:

۱. سیستم کنترل مرکزی

این بخش مهم ترین و بزرگ ترین جزء یک سیستم BMS بوده که به نوعی هسته مرکزی آن به حساب می آید. به طورکلی می توان مطرح کرد که هوشمند سازی ساختمان معمولاً با یک کامپیوتر شروع می شود که در اغلب موارد این بخش مستقل بوده و فقط از طریق آن برنامه ریزی و کنترل سیستم ها صورت می گیرد. این بخش شامل واحد پردازنده، کنترل های اصلی سیستم، کنداکتورها و رله هایی می باشد که با کلیه اجزاء در ارتباط است. همچنین در این بخش کلیدهایی وجود دارند که به طور دستی قابل تغییر بوده و با تغییر آن ها می تواند برنامه سیستم را تغییر داد. لازم به ذکر است که روش های ارتباطی کنترل مرکزی با اجزاء مختلف می تواند از طریق خطوط برق، سیم های باس و یا خط تلفن انجام گیرد.

۲. خطوط ارتباطی (BUS)

در یک نگاه کلی برای ارتباط اجزاء مختلف BMS با یکدیگر از خطوط ارتباطی استفاده می گردد که این خطوط از تمام اجزاء BMS عبور کرده و امکان ارسال اطلاعات را بین آن ها میسر می سازد. لازم به ذکر است که این خطوط می تواند به صورت سیم های برق ساختمان، چند رشته سیم مشترک و یا به صورت امواج بی سیم باشد.

۳. نقاط دسترسی و کنترل کننده

این بخش شامل یک نمایشگر و یک صفحه کلید و یا یک نمایشگر لمسی بوده و در نقاط مختلف ساختمان نصب شده و قابلیت کنترل و نمایش اطلاعات آن بخش، مانند دما، وضعیت وسایل و غیره را دارا است. لازم به ذکر است که این بخش مانند واحد کنترل مرکزی بوده با این تفاوت که توانایی های آن محدودتر است.

۴. سنسورها

سنسورهای گوناگونی با توجه به نیازهای موردنظر و سطح هوشمند سازی می تواند در نقاط مختلف یک ساختمان نصب گردد. به طورکلی انواع متداول این سنسورها شامل سنسور حضور، سنسور دما، سنسور نور و سنسور دود بوده که می توانند مشخصات موردنظر را تبدیل به سیگنال ها و اطلاعات موردنظر نموده و از طریق خطوط ارتباطی به کنترل مرکزی یا نقاط کنترلی ارسال نمایند. همچنین کنترل مرکزی یا محلی قابلیت ارسال فرمان های لازم را به انواع کلیدها، تایمرها و دیمرها دارا می باشد.

۵. تایمرها

به طورکلی تایمرها جهت یک سری اعمالی که به صورت تکراری و در زمان های مشخص انجام می شوند مفید بوده البته باید در نظر داشت که کنترل مرکزی نیز قابلیت ارسال فرمان به صورت زمانی را دارند و ارزان تر از تایمر می باشد.

۶. دیمرهای روشنایی

دیمرها امکان تنظیم نور را با افزایش یا کاهش نور لامپ ها به صورت الکترونیکی به وجود می آورند. درواقع با این تجهیزات می توان به همراه سنسور نور سطح نور در محیط ساختمان را کم وزیاد نموده و یا حتی روشنایی را خاموش نمود و به این طریق در مصرف انرژی صرفه جویی کرد.

۷. پریزها

با استفاده از پریزهایی که قابلیت ارسال و دریافت اطلاعات از طریق خطوط ارتباطی را دارند می توان سیستم های مصرف کننده متصل به آن ها را روشن و خاموش نموده و حتی از وضعیت آن ها مطلع گشت.

۸. نرم افزار سیستم

استفاده از نرم افزار به وسیله یک کامپیوتر می تواند یکی از ابزارهای مفید و با قابلیت انعطاف بالا برای سیستم BMS باشد. چراکه در مواردی این نرم افزارها می توانند قابلیت هایی به سیستم ارائه دهند که کنترل مرکزی فاقد آن می باشد که ازجمله آن شامل گزارش گیری و ثبت واقع و همچنین ارتباط بصری مناسب با سیستم است.

۹. استفاده از وب سرور

وب سرور وسیله ای است که به کاربران این قابلیت را می دهد که در هر نقطه ای از دنیا از طریق اینترنت به سیستم BMS دسترسی پیداکرده و آن را کنترل نماید. درواقع این سیستم با استفاده از خطوط ارتباطی به کنترل مرکزی متصل و از طرف دیگر به تجهیزات مانند مودم به شبکه متصل می گردد.