حتما تابهحال اصطلاح اختلال شخصیت را شنیدهاید یا درباره انواع اختلالات شخصیتی اطلاعات سطحی و اندکی دارید. همانطور که جسم و بدن انسان، در معرض بیماری و مشکل قرار دارد، روح و روان انسان هم میتواند مورد بیماری و ضعف قرار بگیرد. مشکلاتی که در زندگی هر فردی رخ میدهد و فشارهای روانی که به او وارد میشود، میتواند با گذر زمان به مشکلات روانی جدی تبدیل شود و برخی موارد به بروز اختلالات شخصیتی منجر شود.
بنابراین افرادی وجود دارند که به دلیل وجود شرایط گوناگون در زندگی خود، به برخی از اختلالات شخصیتی مبتلا میشوند. البته باید بدانید که تشخیص یک مشکل روانشناختی به عنوان اختلال شخصیت کار هر کسی نیست و روانشناس و روانپزشک متخصص باید آن را اعلام کند. اختلال شخصیت انواع گوناگونی دارد که در هر فرد به شکل خاص و در نتیجه شرایط ویژهای برای فرد بروز میکند.
دراین مطلب به معرفی اختلال شخصیت و علتها و انواع آن اختصاص می پردازیم. اگر دوست دارید درباره این موضوع بیشتر بدانید، در ادامه این مطلب با دست تو دست همراه باشید.
قطعا تابهحال بارها به شوخی و یا جدی درباره اختلال شخصیت شنیدهاید یا افرادی را دیدهاید که در شرایط خاصی، عناوینی را به دیگران نسبت میدهند. اما باید بدانید که اختلال شخصیت چیزی فراتر از رفتارهای کمی عجیب یا شوخیهای روزمره است!
اختلال شخصیت در واقع مجموعهای از مشکلات روانشناختی است که با رفتار خشک، غیرقابل انعطاف و نسبتا نامتعارف فرد در زندگی بروز میکند. به زبان ساده، اختلال شخصیت باعث میشود که رفتارها و افکار فرد، از حالت طبیعی و نرمالی که افراد در جامعه و در طول زندگی از خودشان بروز میدهند، خارج شود.
آنچه درباره اختلالات شخصیت مهم است، تشخیص بهموقع و درمان سریع آن است. زیرا بروز اختلال شخصیت باعث میشود که کارایی و توان فرد برای انجام کارها به شدت کاهش یابد و در برخی موارد باعث آسیب به اطرافیان خود شود. تشخیص سریع و بهموقع اختلالات شخصیتی میتواند سرعت پیشرفت مشکل را در فرد کاهش دهد و مسیر درمان را آسانتر کند.
برای آنکه مشکلات روانشناختی را با عنوان اختلالات شخصیت بشناسیم، به تخصص و مهارت یک درمانگر نیاز داریم که به طور دقیق و اصولی آن را تشخیص دهد. بنابراین خودتشخیصی و خود درمانیهای بدون تخصص، هیچگونه کاربرد و فایدهای ندارند. باید این نکته را به خاطر داشته باشید که هر نوع مشکل روانشناختی یا تغییر رفتار در افراد را نمیتوان به عنوان اختلال شخصیتی در نظر گرفت. برای آنکه یک مسئله یا تغییر روانشناختی، به عنوان اختلال شخصیت در نظر گرفته شود، باید چند مورد مهم را درباره آن در نظر گرفت. این کار، در حوزه وظایف و تخصص روانشناس و روانپزشک و هر کسی صلاحیت و مهارت تشخیص این موضوع را ندارد.
مواردی که برای تشخیص یک مشکل روانشناختی به عنوان اختلالات شخصیتی مطرح میشوند موارد زیر هستند:
تجربه ناراحتیهای عمیق، عذابهای جسمانی و یا هیجانی نامتعارف و عجیب از نظر متوسط اجتماع (غیرقابلقبول از نظر اجتماعی و فرهنگی)
انجام فعالیتها یا بروز رفتارهایی که خود و دیگران را با مشکلات جدی و خطر روبهرو میکند (خودآسیبی یا دگرآسیبی)
کاهش محسوس و آزاردهنده توانایی انجام کارها (حتی کارهای عادی و روزمره)
چنانچه این موارد را در یکی از عزیزان خود مشاهده کردید، بهتر است او را برای مراجعه به روان درمانگر تشویق و هدایت کنید. برای این کار میتوانید به کلینیک مشاوره و روانشناسی افق سلامت مراجعه کرده و در مسیر سلامتی روان و درمان آن حرکت کنید.
هر اتفاقی درون انسان، چه جسمی و چه روحی و روانی، منشا خاصی دارد. بنابراین نمیتوان گفت اتفاقاتی درباره هر موضوعی رخ میدهند، بدون دلیل هستند. اختلال شخصیت نیز از این قاعده مستثنی نیست و دلایل گوناگونی باعث بروز و ظهور آن میشوند.
برخی از افراد معتقدند که بروز اختلال شخصیت به دلیل شرایط محیطی و تجربیات و الگوهای فکری و رشدی افراد پایهریزی میشوند و به مرور در زندگی فرد بروز میکنند.
برخی دیگر معتقدند عوامل ژنتیکی در بروز انواع اختلالات شخصیتی نقش دارند و احتمال ابتلای فردی که در خانواده او، کسی به یکی از اختلالات مبتلا بوده، بیش از دیگران است.
به طور کلی میتوان گفت دلیل اختلال شخصیت و ابتلای افراد به آن، ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی و عوامل محیطی است. تشخیص این دلایل و پیدا کردن نقطه کانونی آن، تنها بر عهده روانشناس یا روانپزشک متخصص است که در زمینه درمان اختلالات شخصیتی مهارت زیادی دارد.
انواع اختلال شخصیت در دنیا وجود دارد که بنا به شرایط و پیشزمینههایی در افراد بروز میکنند. هر فرد ممکن است به یکی از این اختلالات مبتلا شود و شدت و ضعف آن نیز با دیگران متفاوت باشد. انواع اختلالات شخصیتی را میتوان به شکل زیر دستهبندی کرد:
اولین گروه از اختلالات شخصیتی با عنوان گروه عجیب و غیرعادی شناخته میشوند.
این دسته به سه گروه کوچکتر تقسیم میشوند:
افرادی که در گروه B اختلالات شخصیتی جای میگیرند، کسانی هستند که به عنوان افراد دمدمی، احساساتی و یا نمایشی شناخته میشوند.
این نوع اختلال هم به زیر مجموعههای متفاوتی تقسیم میشوند:
گروه C
گروه آخر در طبقهبندی اختلالات شخصیتی، گروه مضطرب و هراسان هستند. افرادی که در این گروه قرار میگیرند نیز با ویژگیهای خاصی شناخته میشوند که هر کدام به نوعی، زندگی نرمال فرد را تحت تاثیر قرار میدهند.
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، آنچه درباره درمان اختلالات شخصیت اهمیت دارد، سرعت تشخیص و شروع درمان آن است. بنابراین هر چه یک اختلال زودتر و دقیقتر تشخیص داده شود، احتمال کنترل و بهبود آن نیز بسیار بیشتر است.
برای درمان اختلالات شخصیت میبایست به یک درمانگر متخصص و حرفهای مراجعه کنید. روان درمانی اولین راه تشخیص و درمان اختلالات شخصیتی است که تاثیر زیادی در بهبود حال و کنترل مشکلات فرد دارد. روان درمانی به فرد کمک میکند که به شکل بسیار بهتری بر مشکلات خود واقف شده، آنها را بشناسد، به پذیرش برسد و سپس درمان شود.
برای انجام روان درمانی به یک روانشناس و تراپیست متخصص و بسیار حرفهای نیاز دارید که در این مسیر با شما همقدم شود. بنابراین از پذیرفتن توصیههای غیرتخصصی دیگران به شدت دوری کنید.
یکی دیگر از راههای درمان اختلال شخصیت دارو درمانی است که به تشخیص روانشناس و تجویز و تشخیص روانپزشک انجام میگیرد. عموما روانپزشک با بررسی شرایط فرد، میزان و نوع اختلال را در او تشخیص میدهد و متناسب با آن اقدام به تجویز دارو میکند. به خاطر داشته باشید که داروهای روانشناسی پس از چهار هفته از مصرف اثربخشی خودشان را بروز میدهند. بنابراین باید به طور پیوسته و مستمر از آنها استفاده کنید و از قطع ناگهانی آن بپرهیزید.
اختلال شخصیت یکی از مشکلات روانشناختی است که در برخی افراد بروز میکند و درمان و بهبودی آن وابسته به جلسات درمانی است. روان درمانی و دارو درمانی روشهایی هستند که میتوان به کمک آنها بخشی از اختلالات شخصیت را کنترل و فرد را به سمت بهبودی هدایت کرد.
دیدگاه شما
مطالب بخش سبک زندگی « دسـ تو دسـ » در حوزههای پزشکی، تغذیه، روانشناسی، سلامت و زیبایی و تناسب اندام تنها جنبهی اطلاعرسانی دارند و هرگز نباید جایگزین مراجعه به پزشک یا مشاور متخصص شوند . تیم تحریریهی « دسـ تو دسـ » همواره در تلاش است با استفاده از منابع معتبر مطالبی بهروز و مفید در اختیار مخاطبانش قرار دهد، اما با توجه به حساسیت زیاد حوزههای مرتبط با سلامت افراد، هیچ گاه توصیه نمیکند که از محتوای این مطالب بدون مشورت پزشک یا مشاور متخصص استفاده شود. در غیر این صورت مسئولیت عواقب احتمالی بر عهدهی خود فرد خواهد بود « دسـ تو دسـ » اکیدا توصیه میکند برای تشخیص، درمان یا تسکین هر گونه مشکل جسمی و روانی پیش از هر چیز با پزشک متخصص مشورت کنید و در صورت تایید ایشان توصیههای موجود در مطالب « دسـ تو دسـ » را به کار بگیرد و با توجه به آنچه گفته شد، « دسـ تو دسـ » مسئولیت هر گونه استفادهی نادرست از محتوای این رسانه را که منجر به بروز مشکل یا عارضهای برای فرد شود از خود سلب میکند