11 دی 1348

زمان مورد نیاز برای مطالعه : 10 دقیقه

' 10

در معماری امروزه نمای خارجی ساختمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، هنگامی که به یک ساختمان نگاه می کنید آنچه که برای اولین بار توجه شما را به خود جلب می کند، نمای آن است. نما به مثابه لباس و پوشش هر ساختمان است که سیرت داخل یک ساختمان را به ما نشان می دهد و نه تنها به منزله یک لایه محافظ برای ساختمان است بلکه نقش بسیار مهمی هم در زیبایی و جذابیت آن ایفا می کند. در طراحی نما، معماران و سازندگان با توجه به شرایط آب و هوایی، موقعیت جغرافیایی و اقلیم،بافت منطقه، تعداد طبقات ساختمان، سلیقه افراد و بودجه آن ها اقدام به انتخاب نوع مصالح می نمایند نمای ساختمانی و طراحی نمای ساختمان مسکونی به منظر شهری شکل می دهد، از این رو طراحی نماهای مختلف باید با یکدیگر هماهنگی و همخوانی داشته باشد  

نما مهم‌ترین بخش یک ساختمان به‌شمار می‌رود زیرا نما چارچوب کار برای بقیه اجزای ساختمان را مشخص می‌کند. بسیاری از نماها ارزش تاریخی دارند ودرکشورهای گوناگون قوانین سختگیرانه‌ ای در مورد موضوع تغییر نما وجود دارد که برخی از این قوانین هر گونه تغییر در نماهای تاریخی را ممنوع می‌کند.

در عمل، نما محیط داخلی را از محیط عمومی جدا میکند و قسمتی از ساختمان است که در معرض دید عموم قراردارد، از این جهت نما از جایگاه فرهنگی و وجهه اجتماعی سازندگان و ساکنان ساختمان خبر می دهد و نشان از سلیقه و خانه آرایی طراح و مالک است و نقش مهمی درزیبایی شهر و محله ایفا می کند.

 نماها بیشتر خصوصی هستند و نماهایی که در کوچه و بافت شهری هستند عمومی ترند ، در نتیجه نماها باید به گونه ای طراحی شود که هم با فضای پیرامون سازگاری داشته باشد و هم حجم داخل ساختمان را بیان کند. نمای ساختمان بر بدنه خیابان ها و چهره کلی شهر بسیار اثرگذار است، به همین دلیل هر گونه ناسازگاری بین نماها ، چهره شهر را بهم ریخته و جلوه ناخوشایندی به آن می دهد.

 متاسفانه بعضی از تولیدکنندگان و سازندگان مسکن به علت آنکه به دنبال تسریع در فروش و بازگشت سرمایه خود هستن سعی می کنند مسکن خود را در مجله بیشتر جلوه دهند و طرح هایی متمایز از بنای خود به نسبت سایر بناها به نمایش بگذارند ، در نتیجه باعث ناهماهنگی نمای ساختمان ها در شهر می شوند.

در معماری سنتی ایرانی ، آرایشی که پس از پایان کار ساختمان بر آن بیفزایند را آمود می گویند، مانند تزِئینات الحاقی نماسازی و ...

در اغلب کشورها طراحی و ساخت این قسمت‌ها برای همخوانی نما با بافت غالب شهری زیر نظر سازمان‌های شهری صورت می‌گیرد.

در عصر حاضر طراحی نمای ساختمان جزء اولویت های پیمانکاران ومعماران محسوب می شود. در طراحی نما صرفاً نمی توان بر روی زیبایی و جذابیت تکیه کرد، بلکه عوامل دیگری نیز باید مورد توجه قرار گیرند.

مهم ترین عامل در طراحی نما در نظر گرفتن بودجه است. پروژه شما باید با بودجه همخوانی داشته باشد، زیرا در غیر این صورت ممکن است در طول اجرای پروژه با مشکل مواجهه شوید.

اقلیم منطقه از دیگر مواردی است که باید در طراحی نما مورد توجه قرار گیرد. در انتخاب مصالح باید از مصالحی استفاده شود که در شهر مورد نظر به وفور یافت شود،انتخاب مصالح بسته به اقلیم منطقه متفاوت است، مسلما نمای ساختمانی که در منطقه مرطوب قرار دارد با نمای ساختمانی که درمنطقه گرم و خشک قرار دارد کاملاً متفاوت است؛ زیرا هم طراحی و هم مصالحی که برای نماکاری ساختمان استفاده می شوند باید از قابلیت های ویژه برای آب و هوای مورد نظربرخوردار باشندو با آب و هوای آن منطقه سازگار باشد. 

علاوه بر آن هنگام طراحی نما بافت منطقه نیز باید مورد بررسی قرار گیرد. برای مثال در منطقه ای که اکثر ساختمان ها نمای آجری دارند، استفاده از نمای سنگی توصیه نمی شود. در کل ظاهر یک بنا باید با ساختمان های مجاور همخوانی و هارمونی داشته باشد.

متاسفانه آنچه که امروزه شاهد آن هستیم تقلید نماهای ساختمان از یکدیگر است در حالیکه طراحی نمای ساختمان یک حرفه کاملاً تخصصی است و تنها یک معمار باتجربه می تواند ظاهر یک بنا را هماهنگ با محیط اطراف آن و مناسب منطقه طراحی نماید.

استفاده از ایده های جذاب برای نمای بیرونی می تواند تاثیر بسزایی در زیبایی ساختمان مسکونی داشته باشد، در کنار اجرای یک طراحی زیبا، نورپردازی درست و اصولی می تواند به زیبایی هرچه بیشتر نما کمک کند. امروزه در طراحی نمای ساختمان، نورپردازی نقش بسزایی در زیبایی نما دارد،نورپردازی نما زیبایی و عظمت نمای ساختمان را چندین برابر می کند و آن را متمایز و برجسته نمایش می دهد و به آن هویت می بخشد.

نمای ساختمانها در روز به دلیل نورکافی محیط کاملا مشخص است اما در شب به چشم نمی آید،به همین دلیل نورپردازی مناسب تا حدی برای بنا ضروری و مهم است. نور پردازی درست و اصولی می تواند این فرصت را
به معمار دهد تا هنر خود را در شب نیز به نمایش بگذارد.

توجه به رنگ و شدت نوری که قرار است در نمای ساختمان استفاده شود بسیار مهم است و اگر نورپردازی ساختمان با ساختمانهای مجاور سازگاری نداشته باشد موجب اغتشاش دیداری می گردد و جلوه شهری را نیز بر هم
میزند.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که در نورپردازی حد اعتدال رعایت شود و از نورپردازی خشن و شدید برای جلب نظر بیشتراستفاده نشود. گاهی شدت و نوع نورپردازی به حدی است که برای انسان آزاردهنده بوده و از نگاه کردن به بنا خودداری می کند.

طرح نمای ساختمان باید بیانگر عملکردآن و نوع کاربری فضا باشد به نحوی که نوع عملکرد ساختمان را به بیننده القا کند و به گونه ای باشد که با نگاه اول به آن بتوان نوع کاربری آن را حدس زد.بطور مثال نوع نمای ساختمان مسکونی باید با عملکرد ساختمان مسکونی سنخیت داشته باشد.

انتخاب مواد و مصالح با کیفیت نقش مهمی در زیبایی و طول عمر بنا دارد و باید به آن توجه شود.

در طراحی نمای ساختمان باید به این نکته توجه شود که محرمیت خانه حفظ شود و از ایجاد نماهای برونگرایی که حریم افراد در آن در معرض دید عموم است و برگرفته از معماری معاصر غرب است پرهیز شود.بنابراین
به جهت اینکه نمای ساختمان حریم خصوصی ساکنان خو را حفظ کند بایستی نسبت به خیابان بسته تر و محفوظ تر باشد درطراحی نمای ساختمان تلفیق فرم و عملکرد بسیار حائز اهمیت است و نباید عملکرد را فدای زیبایی نما کرد ، بعبارتی از طراحی نماهایی که موجب پرتی فضا شده و عملکردی ندارد خودداری شود .